19 Απριλίου 2012

Γραμμα απο το Μεξικο νο.2: Η συναντηση του «ευ ζην»

Θοδωρής Καρυώτης

Απρίλιος 2012



Οι 3 βδομαδες που περασα στο Μεξικο ηταν γεματες με ερεθισματα, τα οποια ξεκινησαν ηδη απο το συνεδριο “Encuentro del buen vivir”, στο οποιο βρεθηκα καλεσμενος. Η εννοια του “Buen Vivir”, που μεταφραζεται στα ελληνικα ως “Ευ Ζην” (ως ρημα για να τονιστει οτι ειναι διαδικασια και οχι κατασταση) προερχεται απο τις κουλτουρες των ιθαγενων της Βολιβιας και του Περου, και εχει κερδισει τα τελευταια χρονια μεγαλη αποδοχη μεσα στα αντικαπιταλιστικα κοινωνικα κινηματα της λατινικης αμερικης. Υποστηριζει την “καλη ζωη” της λιτης αφθονιας και της κοινοτητας, απεναντι στην “καλυτερη ζωη” του καταναλωτισμου, του ατομισμου, του πλουτισμου. Ειναι ενα προταγμα που προτεινει την υπέρβαση του καπιταλισμού μεσα απο την επιστροφή σε μια ζωή απλη, σε αρμονια με τη φυση. Ολες οι μορφες του Buen Vivir δινουν εμφαση στην κοινοτητα, στη συλλογική ιδιοκτησια και στη συλλογική διακυβερνηση μεσα απο συνελεύσεις. Η πολιτικη προταση του buen vivir ταυτιζεται σε μεγαλο βαθμο με τα προταγματα της αυτονομιας και της αποαναπτυξης που υπερασπιζομαστε εμεις στον “παλιο κοσμο”.
Η «συναντηση του buen vivir» ανοιξε σε μια ασφυκτικα γεματη αιθουσα με ενα «θεαματικο» debate-μονομαχια αναμεσα στον John Holloway και τον Enrique Dussel, εμβληματικο ορθοδοξο μαρξιστη διανοούμενο του Μεξικου. Το θεμα ηταν «Να αλλαξουμε τον κοσμο χωρις να παρουμε την εξουσια;». Τα επιχειρηματα που αναπτυχθηκαν απο τις δυο πλευρες εθεσαν τον τονο των τριων επομενων ημερων: Απο τη μια ο Holloway υποστηριξε οτι το κρατος ειναι θεσμος εναντιος στην κοινωνια, και ο μονος τροπος να αλλαξουμε τον κοσμο ειναι να διευρυνουμε τις “ρωγμες” οπου το κρατος και ο καπιταλισμος δεν μπορουν να επιβαλουν τη λογικη τους. Απο την αλλη ο Dussel υποστηριξε οτι το κρατος μπορει να γινει η ενσωματωση της συλλογικης βουλησης, αν δημιουργηθουν δομες μεσα απο τις οποιες η κοινωνια μπορει να συμμετεχει στην διακυβερνηση. Ο Dussel ειναι ενθερμος υποστηρικτης των “αριστερων” κυβερνησεων της λατινικής αμερικης, του Chavez, του Morales, του Lula, του Correa, και υποστηρξε οτι αυτες οι κυβερνησεις δεν αποτελουν πανακεια, αλλα ειναι μια ποιοτικη στροφη προς μια πιο δικαιη κοινωνια. Οσο μιλουσε μπορουσα να δω την ενοχληση στα προσωπα των συντροφων απο τη Βολιβια που καθοταν κοντα μου. Στη Βολιβια αυτη τη στιγμη η κυβερνηση του Morales εχει ανοιξει πολεμο με τα κοινωνικα κινηματα προκειμενου να προωθησει το νεοφιλελευθερο μοντελο αναπτυξης.