Οι ανακτημένες επιχειρήσεις δώδεκα χρόνια μετά

Φωτογραφίες: Andrés Lofiego

Το παρακάτω κείμενο είναι η εισαγωγή του του βιβλίου "Οι ανακτημένες επιχειρήσεις της Αργεντινής" του αργεντινού ερευνητή Αντρές Ρουτζέρι. Κυκλοφόρησε στα τέλη του 2014 ως συνεκδοση των συνεργατικών εγχειρημάτων Εκδόσεις των Συναδέλφων και Ακυβέρνητες Πολιτείες. Μετάφραση: Θοδωρής Καρυώτης

Τον Απρίλιο του 2002 στη γειτονιά Πομπέσα, όπως και σε πολλά άλλα εργοστάσια και επιχειρήσεις της πόλης του Μπουένος Άιρες στο παρελθόν, μια εργασιακή διαμάχη είχε ως αποτέλεσμα την παρουσία 8 οχημάτων των ειδικών δυνάμεων της αστυνομίας έξω από το εργαστήρι γραφικών τεχνών Gaglianone, απέναντι σε 8 εργάτες που βρίσκονταν μέσα περιφρουρώντας το κτίριο και τα μηχανήματα. Μέσα στο κτίριο βρίσκονταν επίσης δεκάδες γείτονες, μέλη λαϊκών συνελεύσεων, αγωνιστές και εργαζόμενοι άλλων ανακτημένων επιχειρήσεων με σκοπό να στηρίξουν τους εργαζόμενους αυτού που αργότερα ονομάσθηκε Συνεταιρισμός Γραφικών Τεχνών Chilavert, μιας από τις πιο εμβληματικές ανακτημένες επιχειρήσεις της Αργεντινής.

Η λύση είναι (τελικώς) στα χέρια μας ή 'τι κάνουμε τώρα που οι σωτήρες μας τελείωσαν'

Aν δεν μπορεί η κυβέρνηση της Αριστεράς να κάνει την επανεκκίνηση της οικονομίας και την αναδιανομή του πλούτου, θα πρέπει να το κάνουμε μόνοι μας, αυτοδιαχειριζόμενοι τη γη και τα εργοστάσια.

Κώστας Λεγάκης

(μέλος εργασιακής κολεκτίβας)

16/7/2015

Habemus Μνημόνιο 3, λοιπόν. Συνθηκολόγηση; Υποταγή; Ξεπούλημα; Προδοσία; Αναγκαιότητα; Αν διαβάσει κανείς λίγο ψύχραιμα την πορεία των πραγμάτων από την αρχή της κρίσης, το 2010, έως σήμερα, θα διαπιστώσει ότι επρόκειτο μάλλον για μια προδιαγεγραμμένη και αναπόφευκτη κατάληξη. Και για αυτή την κατάληξη έχουν ευθύνες όλες οι συνιστώσες του κινήματος: Η Αριστερά όλων των αποχρώσεων, η Αναρχία όλων των αποχρώσεων επίσης, οι ανένταχτοι, αλλά και ο λαός ο ίδιος, οι πάντες. Δεν πρόκειται για ένα άλλο «μαζί τα φάγαμε». Είναι προφανές ότι η κυβερνητική Αριστερά και η αριστερίστικη γκρούπα δεν έχουν το ίδιο μερίδιο ευθύνης. Όμως το όλον κίνημα θα πρέπει πλέον να δει τα λάθη του, τις παραλείψεις του, τις εμμονές του και να χαράξει μια νέα πορεία στις νέες συνθήκες.

Ανακτημένες Επιχειρήσεις της Αργεντινής: Πως οι εργαζόμενοι έχουν δημιουργήσει ένα νέο μοντέλο οικονομικής δραστηριότητας

Οι εργαζόμενοι της Αργεντινής έχουν υιοθετήσει την κατάληψη και αυτοδιαχείριση των επιχειρήσεων ως ένα αποτελεσματικό εργαλείο για να ανακτήσουν την αξιοπρέπεια της εργασίας.

Άρθρο: Martin Cortes

www.infojusnoticias.gov.ar/

Μετάφραση: Θοδωρής Καρυώτης

www.autonomias.net

Την Παρασκευή έγινε η παρουσίαση της 4ης Πανεθνικής Έρευνας για τις Ανακτημένες Επιχειρήσεις στην Αργεντινή, από το πρόγραμμα “Ανοιχτή Σχολή” της Σχολής Φιλοσοφίας και Λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου του Μπουένος Άιρες. Η τελετή έγινε στο ξενοδοχείο Bauen, στη διασταύρωση των οδών Callao και Corrientes, όπου γιορτάστηκε και η ενδέκατη επέτειος της κατάληψης του ξενοδοχείου από τους εργαζόμενους. Η επέτειος συνέπεσε επίσης με τη δημοσιοποίηση δικαστικής εντολής, η οποία δίνει στους εργαζόμενους 30 ημέρες για να εκκενώσουν το ξενοδοχείο.

Η ιστορία του Bauen θα μπορούσε να διαβαστεί επίσης ως μια παραβολή για την άνοδο, τη στασιμότητα και την κατακόρυφη πτώση του νεοφιλελευθερισμού. Ο Marcelo Iurcovich το έκτισε το 1978 με ένα δάνειο από την Εθνική Τράπεζα Ανάπτυξης (BANADE) μέσω της "Ανεξάρτητης Αρχής του Μουντιάλ 78", ενός οργανισμού φτιαγμένου απ' τη δικτατορία για τη χρηματοδότηση έργων του Παγκόσμιου Κύπελλου Ποδοσφαίρου. Το διάταγμα 1261/77 απέκλειε την διαφάνεια στη διοίκησή του οργανισμού, και για αυτό μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει λογιστική αποτίμηση των οικονομικών του Μουντιάλ του 1978. Ο Iurcovich έκτισε το ξενοδοχείο χωρίς να βάλει καθόλου χρήματα από την τσέπη του, και ποτέ δεν επέστρεψε καν την πρώτη δόση του δανείου.

Η δεκαετία του '80 ήταν η χρυσή εποχή του Bauen: μετά τον πύργο στην οδό Callao, ο Iurcovich έκτισε τη σουίτα Bauen από πίσω, στην οδό Corrientes. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '90, το ξενοδοχείο φιλοξένησε συνέδρια του Περονισμού καθώς και διάφορες τελετές μετά την επανεκλογή του Κάρλος Μένεμ το 1995. "Κατά τη διάρκεια της ιστορίας του ως εταιρεία του κεφαλαίου με τον Iurcovich, το ξενοδοχείο Bauen ήταν το ξενοδοχείο των ελίτ. Μετά τη εργασιακή διαμάχη, μετατρέπεται στο αντίθετο του: είναι το σπίτι του λαού. Δεν υπάρχει συνέλευση του κόσμου της εργασίας ή της κοινωνικής οικονομίας που να μην έχει περάσει από εδώ», λέει ο Federico Tonarelli, εργαζόμενος στο Bauen και πρώην πρόεδρος του συνεταιρισμού που το διαχειρίζεται. Επιπλέον, κάθε χρόνο, το ετήσιο φεστιβάλ τατουάζ, το μεγαλύτερο στη Λατινική Αμερική, γίνεται στο χώρο του ξενοδοχείου, ενώ πέρυσι έγινε και η εκλογή της Μις Τρανς (http://bit.ly/1dgM6yH)

Workers of occupied self-managed factories meet in Marseille

Versión en español aquí.

Can the occupation and self-management of factories constitute a viable solution in Europe, not only to growing unemployment and poverty, but also to the very exploitation and alienation that lie at the core of capitalist production?

Theodoros Karyotis

February 2014

Fralib is a herb processing and packaging factory located 20-odd kilometres away from the southern French port city of Marseille. The previous owner of the factory, chemical and agri-food giant Unilever, decided 3 years ago to move production of Lipton tea abroad to save on labour costs. The 80 workers, through protest and boycott campaigns, have demanded that the factory stays open and, after this proved impossible, they decided to take production into their own hands. They have recently restarted the machines of the big factory to produce a test batch of linden tea based on local produce, and they are currently looking for ways to restart production in full capacity. It is one of a handful of European factories that, with or without a radical or transformational discourse, have moved towards workers' self-management of production.

The occupation of businesses by workers and their democratic management through horizontal decision-making processes is a centuries-old practice, that has however reemerged around the turn of the century -most prominently in Argentina, where currently there are about 300 workplaces "recovered" by about 15.000 workers. 

Can this model also constitute a viable solution in Europe, not only to growing unemployment and poverty, but also to the very exploitation and alienation that lie at the core of capitalist production? This was the main question that the first European “Workers' Economy” international meeting, held on January 31 and February 1 at the occupied factory of Fralib, tried to address. The idea behind these independent and self-funded events was born 7 years ago in Argentina, with its 2-decade long tradition of factory occupations. Soon after similar events were held in Brazil and Mexico.

Κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία και ευρύτερη κοινωνική αλλαγή: Συμπλεύσεις, τριβές και προκλήσεις.

Ξεπερνώντας το δίπολο της επανάστασης και του ρεφορμισμού, αναδύονται στον 20ο αιώνα νέα πολιτικά προτάγματα που ασκούν έμπρακτη κριτική στον καπιταλισμό και την αντιπροσωπευτική δημοκρατία, αντιπροτείνοντας μια ριζοσπαστική δημοκρατία από τα κάτω στηριγμένη στην αυτοδιαχείριση, τη συμμετοχή και την αλληλεγγύη.

Θοδωρής Καρυώτης
Εισήγηση στο Λαϊκό Πανεπιστήμιο 
Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας, 
Θεσσαλονίκη, 16 Δεκέμβρη 2013

Θέλω σήμερα να παρουσιάσω την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία (ΚΑΛΟ) ως κομμάτι, δυναμικό και αναπόσπαστο, της κίνησης προς μία κοινωνία πιο δίκαιή, ισότιμη και ελεύθερη. Ως τέτοιο, η ΚΑΛΟ βρίσκεται αναγκαστικά σε ένα συνεχή διάλογο με τις παραδόσεις της ευρύτερης αριστεράς, με όλα τα πολιτικά προτάγματα που τα τελευταία διακόσια χρόνια ευαγγελίζονται τον κοινωνικό μετασχηματισμό, από τον αναρχισμό μέχρι τη σοσιαλδημοκρατία.

Είναι όμως στον εικοστό πρώτο αιώνα, με την αποτυχία της κρατιστικής προσέγγισης προς τον σοσιαλισμό και την επακόλουθη κρίση της αριστεράς, που η ΚΑΛΟ ανανοηματοδοτήται και αποκτά συμμάχους στα προτάγματα της αυτονομίας, της εργατικής αυτοδιαχείρισης και των κοινών αγαθών, σε μία ριζοσπαστική σύμπλευση προς την κοινωνική αλλαγή από τα κάτω. Στις εξεγέρσεις της Βραζιλίας, της Ελλάδας και της Τουρκίας, στις πλατείες των αραβικών, ευρωπαϊκών και νοτιοαμερικάνικων κινημάτων διαμαρτυρίας, στα εγχειρήματα κοινωνικής αυτοοργάνωσης της Αργεντινής και του Μεξικού, αυτές οι ιδέες συναντιούνται, μπαίνουν σε διάλογο και συμμαχούν στην καθημερινή πράξη των κινημάτων και στην πληθώρα αυτοδιαχειριζόμενων εναλλακτικών εγχειρημάτων που αυτά αφήνουν πίσω τους όταν ο πρώτος ενθουσιασμός της εξέγερσης καταλαγιάζει.

θα προσπαθήσω εδώ να παρουσιάσω την ΚΑΛΟ ως ιστορικό δημιούργημα, ως ένα σημείο συνειδητοποίησης και ωρίμανσης των κινημάτων και ως ένα σταθμό στην πορεία για μια νέα κοινωνία. Ταυτόχρονα θα παρουσιάσω τρείς ακόμα ιδέες που στον 21^ο αιώνα επηρεάζουν όσους σκέφτονται την κοινωνική αλλαγή ως μία κίνηση κοινωνικής αυτοδιάθεσης και όχι ως μία εκ των άνω επιβολή. Στη συνέχεια θα παρουσιάσω τα σημεία σύμπλευσης, απόκλισης και τριβής μεταξύ αυτών των ιδεών στο πεδίο της καθημερινής πράξης των κινημάτων. Ας δούμε όμως πρώτα το ζήτημα της κοινωνικής αλλαγής, και ποιες προσεγγίσεις έχουν δοκιμαστεί ιστορικά.

Η κοινωνική αλλαγή

Στους δυο τελευταίους αιώνες τα κινήματα που θέλησαν να αλλάξουν την κοινωνία προς την κατεύθυνση της ισότητας και της ελευθερίας, χρησιμοποίησαν ένα από αυτά τα δυο εργαλεία: Την επανάσταση και την μεταρρύθμιση.