Θοδωρής Καρυώτης
Μάρτιος 2012
Βια
Η διαπιστωση που μοιραζονται πολλοι εδω ειναι οτι μετα την αιματηρη
καταστολη στο Ατενκο και στην Οαχακα (2006), τα κοινωνικα κινηματα στο Μεξικο
βρισκονται σε μια φαση αμυνας και αναδιπλωσης. Η “Aλλη Kαμπανια” των Ζαπατιστας
απετυχε στο στοχο της, δηλαδη να συνδεσει τα κινηματα της υπαιθρου και των
πολεων και να αποτελεσει ενα διαφορετικο πολο “απο τα κατω” στην πολιτικη ζωη
της χωρας. Οι ιδιοι οι Ζαπατιστας βρισκονται σε μια περιοδο εσωστρεφειας, με
συνεχεις επιθεσεις απο το Μεξικανικο στρατο, και με το διεθνες δικτυο που
στηριζε υλικα και ηθικα τις Ζαπατιστικες κοινοτητες μαλλον διαλυμενο. Ιδιαιτερα
μετα την ανοδο του προεδρου Calderon στην κυβερνηση με τη στηριξη του στρατου,
και της κήρυξης του “πολεμου κατα της διακινησης ναρκωτικων” (“guerra contra el
narco”) ολοκληρη η μεξικανικη κοινωνια ζει κατω απο ένα ιδιοτυπο στρατιωτικό
καθεστώς που εχει χρησιμοποιηθει κατα κορον ως δικαιολογια για την καταστολη
οποιουδηποτε κινηματος αντιστασης στην ακραια νεοφιλελευθερη λεηλασια που
προωθει το κράτος. Στην πραγματικοτητα προκειται για ενα πολεμο αναμεσα σε δυο
μορφες “κρατους” που εχουν μεταξυ τους πολυ στενη σχεση: οι τοπικοι “caciques”
(κοτζαμπασηδες) εκλεγμενοι με ολα τα κομματα ειναι στο μισθολογιο των narcos
(για αυτο πολλοι μιλουν για “ναρκοκρατος” η “narcoestado”), και ο πολεμος για
εξουσια, χρήμα και φυσικούς πορους εχει αφησει πισω του μεχρι τωρα 60.000
“αμαχους” νεκρους. Τις περισσότερες φορές οι δυο μορφες συνεργαζονται, οπως
στις περιπτωσεις οπου η δραστηριοτητα των narcos εκτοπιζει πληθυσμους απο
περιοχες που μετα πωλουνται απο το κρατος σε πολυεθνικες για εξορυξη πορων.
Παντως η αστυνομια ειναι παντου και πανοπλη. Στους δρομους των πολεων εκτος απο
την αστυνομια κανει περιπολιες και ο στρατος με ανοιχτα φορτηγακια και πολυβολα
οπλα. 
Οι πολιτικες δολοφονιες ειναι επισης στη διαταξη της ημερας και πολλοι
συντροφοι εδω εχουν χασει φιλους και γνωστους τα τελευταια χρονια. Υπαρχει
αναμεσα στους αγωνιστες μεγαλος φοβος και οι κινησεις τους ειναι πολυ
προσεχτικες και μετρημενες. Ακριβως τη μερα που τελειωνε το συνεδριο, μαθαμε
την ειδηση για την εν ψυχρω δολοφονια του Bernardo Vasquez και το τραυματισμο
αλλων δυο αγωνιστων εναντια στην κατασκευή ενος μεταλλειου στο χωριο San Jose
del Progreso, στην Οαχακα. Καποιοι συντροφοι που τον γνωρίζανε προσωπικά
ανέφεραν οτι αυτος ηταν ενας “προαναγγελμένος θανατος”: Ο Bernardo ειχε γλιτώσει
δυο φορές απο ενέδρες παρακρατικών, και ενα μηνα πριν ειχαν δολοφονησει εναν συνονοματο
του, πιστευοντας οτι ειναι αυτος. Τρεις μερες μετα ηρθε και η ειδηση για τον
σοβαρο τραυματισμο στις Σκουριες. Οι περιπτωσεις ειναι πανομοιοτυπες: Και στις
δυο οι δράστες ειναι Καναδεζικες εταιρίες στηριζόμενες απο νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις,
και στις δυο ο δήμαρχος ειναι πουλημένος και η κοινωνία διχασμένη απο τις ψεύτικες
υποσχέσεις για πρόοδο και εργασία. Και στις δυο περιπτώσεις η (παρα)κρατικη βία
μετατρέπεται σε ύστατο μέσο “πειθούς”. Υπάρχει όμως μια μικρή αλλα ουσιώδης διαφορά:
Στην Ελλάδα η βια ειναι τις περισσότερες φορές τυφλή και “εν θερμω”, ενώ στο Μεξικό
ειναι “εν ψυχρώ” και στοχευμενη στα πιο ορατά και δραστήρια μελη των κινηματων,
συνηθως με ενεδρες απο παρακρατικους. Εχω ακουσει πολλες φορες, ακομα και απο
τους ενθερμους υποστηρικτες της αυτονομιας, οτι στις επικειμενες εκλογες θα
ψηφισουν τον υποψηφιο του PRD (σοσιαλδημοκρατες), αν και γνωριζουν οτι μια
αριστερη κυβερνηση ειναι πολλες φορες χειροτερη απο μια δεξια αφου ακριβως
“αποκινητοποιει” τα κοινωνικα κινηματα, οπως συνεβη ηδη στην Αργεντινη, στην
Βολιβια, το Εκουαδορ και αλλου. Η σταση τους δεν ειναι παραδοξη αλλα
ρεαλιστική: “Ετσι οπως ειναι τα πραγματα, θα ψηφισουμε αυτον που μας σκοτωνει
λιγοτερο”.