Θοδωρής Καρυώτης
Πρώτη δημοσίευση στο Αυτολεξεί
Τα αιτήματα του απεργού πείνας Δ. Κουφοντίνα αφορούν τον πυρήνα της ισονομίας και του κράτους δικαίου, και ως εκ τούτου δεν στηρίζονται μόνο από την αριστερά και τον αναρχικό/αντιεξουσιαστικό χώρο. Αυτό μαρτυρούν μια σειρά από δημόσιες παρεμβάσεις από νομικούς, δικαστικούς και πολιτικούς φορείς που βρίσκονται “υπεράνω υποψίας” για στήριξη ή απολογία του ένοπλου αγώνα. Πράγματι, με τη ζωή του απεργού πείνας να κρέμεται από μια κλωστή, ένας ευρύτερος φιλελεύθερος χώρος έχει κινητοποιηθεί υπέρ της εφαρμογής του νόμου, των ανθρώπινων δικαιωμάτων και της κοινής λογικής.
Θα περίμενε κανείς ότι αυτό θα έχει οδηγήσει και σε ένα ρήγμα στο εσωτερικό του –τυπικά φιλελεύθερου– κυβερνώντος κόμματος. Δυστυχώς αυτό το ρήγμα δεν θα υλοποιηθεί, απλά επειδή στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος ο φιλελευθερισμός δεν έχει πια χώρο. Και δικαιολογημένα: η ηγεμονία της δεξιάς σήμερα δεν μπορεί παρά να είναι μόνο μια αυταρχική ηγεμονία. Τι θα είχε μια φιλελεύθερη ηγεμονία να προσφέρει σήμερα στο εκλογικό ακροατήριο της; Ευημερία; Επιχειρηματικότητα; Πλούτο; Ανάπτυξη; Κοινωνική ανέλιξη; Οικονομική ανάκαμψη; Όλες οι υποσχέσεις του φιλελευθερισμού είναι σήμερα κενές περιεχομένου και δεν πείθουν ούτε τους φανατικούς οπαδούς του. Το μόνο που έχει ο φιλελευθερισμός να προσφέρει σήμερα είναι φτώχεια, προλεταριοποίηση και επισφάλεια σε όλο και μεγαλύτερα τμήματα του πληθυσμού.
Αυτό το ξέρει καλά η μικροαστική εκλογική βάση της ΝΔ, δεν τρέφει καμία αυταπάτη. Δεν μπορεί πλέον ο φιλελευθερισμός να εγγυηθεί ευημερία σε ένα ευρύ μεσαίο στρώμα με αντάλλαγμα την στήριξη και νομιμοποίηση του πολιτικού του σχεδίου. Γι’αυτό η μόνη εφικτή ηγεμονία της δεξιάς σήμερα είναι μια συντηρητική ηγεμονία που με ψυχροπολεμικούς όρους θα δαιμονοποιεί οτιδήποτε προοδευτικό και θα δημιουργεί συνεχώς συνθήκες σύγκρουσης και ανομίας, ώστε να μπορεί μετά να αυτοπροβάλλεται ως η μοναδική λύση μέσα από το δόγμα νόμου και τάξης. Η δημοκρατία, ο ανθρωπισμός, τα δικαιώματα και όλα τα κεκτημένα του προηγούμενου αιώνα παρουσιάζονται πλέον ως εμπόδια, και ο νόμος του ισχυρού ως η μόνη εφικτή τάξη πραγμάτων. Σκοπός είναι όχι η επίκριση των αντιφρονούντων, αλλά η πλήρης περιθωριοποίηση, απονομιμοποίηση και καταστολή τους. Η επίτευξη της απόλυτης μονοφωνίας στον δημόσιο διάλογο, και η διακυβέρνηση μέσω του φόβου. Όσοι/ες τα τελευταία χρόνια αγωνιστήκαμε για την εμβάθυνση και επανανοηματοδότηση της δημοκρατίας, βρισκόμαστε τώρα να υπερασπιζόμαστε ένα σαθρό και ανεπαρκές κράτος δικαίου ως τελευταίο ανάχωμα στον τυφλό αυταρχισμό.
Ο φιλελευθερισμός πνέει τα λοίσθια ως ηγεμονική δύναμη. Πίσω από τις ανούσιες επικλήσεις του στην ανάπτυξη, τον ευρωπαϊσμό και τη δικαιοσύνη κρύβεται ο κοινωνικός δαρβινισμός, η μισανθρωπία και η συντηρητική οπισθοδρόμηση. Τα ηθικολογικά κείμενα των αρθρογράφων της Καθημερινής και του Liberal είναι κάθε μέρα και πιο αδιαχώριστα από τα παραληρήματα της ακροδεξιάς. Σαφώς, το φαινόμενο είναι παγκόσμιο, ωστόσο στην Ελλάδα εκτυλίσσεται με ιδιαίτερη ένταση επειδή η παράδοση του φιλελευθερισμού υπήρξε πάντοτε αναιμική –αφού στο μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας της η δεξιά κυβερνούσε με σιδηρά πυγμή– και έτσι δεν υπάρχουν αντισώματα ενάντια στον αυταρχισμό στο εσωτερικό του ηγεμονικού πόλου. Έτσι σήμερα η δεξιά αποσκοπεί να αναιρέσει όλες τις δειλές φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις των τελευταίων δεκαετιών, με ό,τι αυτό σημαίνει για τις –ήδη λειψές– ελευθερίες, δημοκρατικές εγγυήσεις και πλουραλισμό. Όσοι στο εσωτερικό της ΝΔ αυτοπροσδιορίζονται ως φιλελεύθεροι το γνωρίζουν καλά αυτό, αλλά σαφώς η πίστη τους στη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου υστερεί πολύ μπροστά στη δίψα τους για εξουσία. Γι’αυτό σιωπούν συστηματικά την ώρα που βυθιζόμαστε στον αυταρχισμό και την απολυταρχία.
Και θα συνεχίσουν να σιωπούν ακόμα και αν έχουμε νεκρό απεργό πείνας. Μακάρι να διαψευστώ, αλλά η κυβερνώσα δεξιά όχι μόνο δεν βλέπει τον θάνατο του Κουφοντίνα ως απειλή, αλλά αντίθετα τον έχει ανάγκη για να πολώσει την κοινωνία, να εκβιάσει τους αντιπάλους της, να επιφέρει ένα οριστικό πλήγμα στη μεταπολιτευτική συναίνεση, να συσπειρώσει τη συντηρητική εκλογική της βάση και να αποσπάσει την προσοχή από τα υπαρκτά και μεγάλα προβλήματα της επιταχυνόμενης φτωχοποίησης, της ολέθριας διαχείρισης της πανδημίας, και φυσικά της σήψης που διαχρονικά συντηρεί μέσα από τα κυκλώματα πατρωνίας της, όπως μαρτυρούν οι αλλεπάλληλες καταγγελίες κακοποίησης και βιασμού στους κόλπους τους.
Ο διαβλεπόμενος θάνατος απεργού πείνας στην Ελλάδα θα σημάνει και τον θάνατο του ήδη καχεκτικού ελληνικού φιλελευθερισμού, αλλά και την έναρξη μιας σκοτεινής περιόδου τύποις δημοκρατίας, όπου ό,τι δεν μπορεί να καταπνίξει η προπαγάνδα των ΜΜΕ θα το καταπνίγουν τα γκλομπ της αστυνομίας.